Rusya, Moğolistan ve Tibet’te çay nasıl yapılır I Rusya, Moğolistan ve Tibet’te çay nasıl içilir
Dünya’nın çeşitli bölgelerinde çay, sadece doğal bir içecek olmaktan çıkar, bir yaşam tarzı ve kültür simgesine dönüşmüştür. Bazı ülkelerde çay tarımı yapılmasa da, toplumsal yaşamın merkezinde yer alır; bazen de çay bitkisi yetişse dahi, sade olarak tüketilmez. İçine süt, un, tuz veya hatta kurutulmuş et eklenmesiyle bambaşka lezzetlere kavuşur. Özellikle Rusya, Moğolistan ve Tibet bu alanda öne çıkan ülkelerdendir. Bu coğrafyalarda çay, sadece ısıtıcı bir içecek değil, aynı zamanda gelenek, paylaşım ve bazen hayatta kalmanın temel unsuru olarak görülür. Gelin, bu üç farklı kültürde çayın nasıl hazırlandığına ve içildiğine birlikte göz atalım.
RUS ÇAY KÜLTÜRÜ
Çayın doğal olarak yetişmediği Rusya, yine de zengin bir çay kültürü ile dikkat çeker. Ülkede çay, geleneksel olarak semaverde kaynar su kullanılarak hazırlanır. 17. yüzyılda Çin’den getirilen çay, kısa sürede halk tarafından benimsenmiş ve Rusya’nın milli içeceği haline gelmiştir.
Rusya’nın çayla tanışması, 1638’de Moğolluların Çar Mikhail’e çay hediye etmesiyle başlamış; 1679’da Çin ile yapılan anlaşma neticesinde düzenli çay tedariki mümkün hale gelmiştir. 19. yüzyılda hem yaprak hem de preslenmiş siyah çay ithal edilmeye başlanınca, bu içecek Rus halkının günlük hayatının vazgeçilmez bir parçası olmuştur.
Rus çayı, “zavarka” olarak bilinen yoğun bir çay konsantresiyle hazırlanır. Bu konsantre, “chainik” denilen küçük bir demlikte, semaverden alınan suyla demleme işlemine tabi tutulur ve semaverin üstünde sıcak kalması sağlanır. Misafirlere servis edilen çay, bu yoğun karışımdan bardağa aktarılır; istenen yoğunluğa göre üzerine sıcak su eklenerek seyreltilir. Çay sade tüketilebildiği gibi, limon, reçel, bal veya şekerle tatlandırılabilir. Yanında genellikle “syrinki” isimli peynirli krep benzeri atıştırmalıklar ya da badem-fındık içeren geleneksel kurabiyeler sunulur. Geleneksel çay bardakları, metal tutacaklarla (podstakannik) birlikte servis edilmekte olup, bu sunum hem işlevsellik hem de nostaljik bir dokunuş barındırır.
Günümüzde her evde semaver bulunmasa da, Rus çayı sosyal yaşamda ve günlük ritüellerde hala önemli bir yer tutmaya devam etmektedir. Semaver ise kültürel kimliğin sembolü olarak hayatımızda yer almaya devam ediyor.
