Sosyal medyadaki beslenme tavsiyeleri ne kadar güvenilir
Uzmanlar, sosyal medya platformlarında gezinirken beslenme ile ilgili önerilerin titizlikle değerlendirilmesi gerektiğini belirtiyor. Instagram’daki beslenme paylaşımlarının %86’sı bilimsel temele dayanmazken, %45’inde hatalı bilgiler yer alıyor. TikTok’ta popüler olan kilo verme ve detoks videolarının %97’sinde ise bilimsel kanıt olmadan iddialar öne sürülüyor. Yapılan 64 çalışmayı kapsayan bir analiz, sosyal medya ve web sitelerindeki beslenme bilgilerinin yarısının “düşük doğruluk” seviyesinde olduğunu ortaya koyuyor.
Avustralya’daki Deakin Üniversitesi’nde görev yapan Emily Denniss, “Doğru ile yanlış bilgilerin karışık sunulması, beslenme rehberi arayan bireyleri yanıltıyor” diyor. Ayrıca, uzmanlar kadın sağlığına odaklanan Instagram hesaplarının takipçilerinin çelişkili bilgilerle karşılaştığını ve hangi bilginin güvenilir olduğunu belirlemenin söz konusu olmadığını ifade ediyor. Bu tür yanıltıcı tavsiyeler, keto gibi kısıtlayıcı diyetlerin yeme bozukluklarına zemin hazırlayabileceğini ve gereksiz takviyeler sebebiyle para kaybettirebileceğini işaret ediyor.
Peki, sosyal medyada yer alan beslenme tavsiyelerinin doğruluğu nasıl ayırt edilmelidir? Uzmanlarla birlikte iki popüler diyet trendine yakından baktık.
LEKTİNSİZ DİYET: EFSANELERİN ÇÖKÜŞÜ
İddia: Bazı influencer’lar, baklagiller, tahıllar, yer fıstığı ve belirli sebzelerde bulunan lektinlerden kaçınılması gerektiğini; çünkü bu maddelerin sızdıran bağırsak, kilo alımı ve otoimmün problemlere yol açtığını ileri sürüyor.
Gerçek: Gana’daki Cape Coast Üniversitesi’nde görev yapan Emadeldin Konozy, bazı lektinlerin yüksek miktarda alındığında sindirim problemlerine neden olabileceğini kabul ediyor. Fakat, “Tüm lektinlerin zararlı olduğu görüşü bir hurafe” diyor. Pişirme gibi işlemler, baklagiller ve tahıllardaki lektinlerin büyük bölümünü ortadan kaldırıyor. Meyve ve sebzelerde bulunan düşük seviyeli lektinler ise bağışıklık sistemine destek olabilir ve antioksidan faydalar sağlayabilir.
İyi pişirilmiş baklagiller, tam tahıllar ve günde beş porsiyon meyve-sebze; lif, protein ve vitamin açısından zengin bir diyetin temel taşlarını oluşturur.
ETÇİL DİYET: RİSKLİ BİR SEÇİM
İddia: Etçil diyet, yalnızca hayvansal kaynaklı gıdaların tüketilmesini öneriyor; bu diyetin iltihabı azalttığını, kan şekerini dengelediğini, kilo vermeye yardımcı olduğunu ve zihinsel berraklık sağladığını iddia ediyor.
Gerçek: Uzmanlar, rafine tahıllar ve şekerlerin azaltılmasının genel sağlık için yararlı olduğunu kabul ediyor. Ancak “Kırmızı et, özellikle işlenmiş olanının fazla tüketimi; kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve kanser riskini artırmaktadır” şeklinde uyarıda bulunuyorlar. Lif ve antioksidan bakımından zengin olan meyve, sebze ve tam tahılların eksikliği uzun vadede sağlık sorunlarına yol açabilir.
Etçil diyetin ileri sürdüğü iddialar bilimsel olarak desteklenmemekte ve potansiyel olarak sağlığa zararlı sonuçlar doğurabilmektedir.
BESLENME TAVSİYELERİNİ DOĞRULAMA YÖNTEMLERİ
Uzmanlar, sosyal medyada rastlanan beslenme bilgilerini doğrulamak için bazı yöntemler öneriyor. “Bilgi veren kişinin biyografisini inceleyin; beslenme alanında diploma sahibi olanlar genellikle daha güvenilirdir. Doktor unvanı, otomatik olarak beslenme eğitimi aldığını göstermez.
Bilimsel kanıtlara dayanan veriler sunan hesapların öne çıkmasına dikkat edin. Anekdotsal hikayeler, yiyecekleri aşırı karalamaya yönelik paylaşımlar, moda diyetler veya satış odaklı içerikler şüphe uyandırmalıdır.
Sosyal medyadaki beslenme önerilerine temkinli yaklaşmak önemlidir. Gerçek sağlık, bilimsel temellere dayalı doğru bilgilerle inşa edilir.”
Odatv.com
