Tempeh nedir I Tempeh nasıl yenilir I Tempeh nerede yeniliyor

Endonezya‘nın adalarından biri olan Lombok’ta, tempeh neredeyse ulusal bir gurur simgesi olarak değerlendiriliyor. Fermente soya fasulyesinden elde edilen bu protein deposu, adada sadece ana yemeklerde değil, aynı zamanda tatlı tariflerinde de kendine yer buluyor.

Tempeh’i pişirmenin en geleneksel yöntemi oldukça basit: İnce dilimler halinde kesilip tuzlu suda bekletiliyor, ardından kızartılarak fındıksı ve umami dolu bir tada kavuşuyor. Bu hazırlık şeklinde, Endonezya’nın baharatlı körileri ve sebzeli güveçleri için ideal bir tamamlayıcı oluyor. Ancak bu malzemenin potansiyeli bununla sınırlı kalmıyor.

Kerala doğumlu ve şu anda Lombok’un kuzeybatısında yer alan lüks bir sahil tesisi olan The Sira’da baş aşçılık yapan Froosh, tempeh ile ilk kez adaya geldiğinde tanışmış. Yerel halkın Cuma namazı sonrasında cami çıkışında sambal sos eşliğinde tükettiği bu yiyeceğe başta mesafeli yaklaşsa da, zamanla onun dönüştürücü özelliğine hayran kalmış.

Tempeh’in diğer malzemelerle bütünleşme yeteneği, onu mutfakda yaratıcı tarifler oluşturmak için eşi benzeri görülmemiş bir hammaddeye dönüştürüyor. Froosh’un çikolatalı brownie’leri bunu mükemmel bir biçimde örnekliyor. Püreye dönüştürülen tempeh, tatlıya nemli bir doku, fındıksı bir aroma ve değerli bir protein desteği getiriyor.

Lombok mutfağında sıkça karşılaşılan bir diğer tempeh yemeği ise tumis tempeh. İnce doğranmış arpacık soğanı, sarımsak, acı biber, havuç, uzun fasulye ve tatlı soya sosu (kecap manis) ile sotelenerek hazırlanan bu yemek, hem ev yemeklerinde hem de restoran menülerinde vazgeçilmez bir seçenek.

Tempeh’in tarihi ise bir dizi tesadüfle örülü. İlk olarak 16. yüzyılda Java Adası’nda, pişmiş soya fasulyelerinin tropik ortamda bekletilmesi ile keşfedilen bu lezzet, zaman içinde tüm Endonezya’ya yayılarak temel bir gıda maddesine dönüştü. Ancak küresel arenada ün kazanması, bitki bazlı beslenmenin popülerleşmesiyle son yıllarda mümkün hale geldi.

Lombok’ta tempeh’e tutkuyla bağlı bir diğer isim ise Warung Ijo adlı restoranın şefi Devi. Senggigi bölgesinde sade ve geleneksel bir warung işleten Devi, özellikle muz yaprağına sarılarak fermente edilen tempe daun’u öne çıkarıyor. Ona göre, bu geleneksel yöntemle hazırlanan tempeh, günümüzün plastik ambalajlı versiyonlarından hem daha lezzetli hem de daha dayanıklı. Warung Ijo’nun öğle saatlerinde yerel halk ve turistlerle dolup taşan büfesinde, kızartılmış ve tatlı sambal ile kaplanmış tempe manis gibi çeşitler öne çıkıyor. Devi’nin dikkat çekici gözlemi ise, tempeh’i ilk kez tatan Batılı müşterilerin neredeyse tamamının bu lezzeti çok beğenmesi yönünde.

Tamamen vegan olan Terra restoranının baş şefi, Japon Mamiko Eda, tempeh’i Japon fermente sosu shio koji ile marine ettikten sonra kimchi ve kırmızı pirinçle birleştirerek suşi rulolarında kullanıyor. Başka bir tabağında ise, kişniş, köri yaprağı ve limon otu gibi taze otlarla hazırlanan Tay usulü yeşil körinin içinde tempeh, adeta lezzetin taşıyıcısı rolünü üstleniyor. Mamiko, pandemi sürecinde artan sağlık bilinci sayesinde fermantasyon tekniklerinin yeniden ilgi odağına çıktığını belirtiyor. Kombucha’dan miso’ya, kefirden tempeh’e kadar birçok fermente ürün, bağışıklık sistemini destekleme vaadiyle rağbet görmeye başladı.

Odatv.com