Mezopotamya’da tandır ve fırın geleneği I İlk tandır nerede yapıldı I İlk fırın nerede yapıldı

EKMEK VE KÜLDE PİŞEN LEZZETLER
Mezopotamya mutfağının kalbinde ekmek önemli bir yer tutuyordu. Arpa, buğday ve emmer gibi tahıllardan elde edilen unlar, sade ya da karışık ekmeklerde kullanılırdı. Hem arkeolojik buluntular hem de çivi yazılı tabletler, farklı ekmek türlerinin çeşitliliğine işaret etmektedir:

Kabartılmış ekmekler (mayalı, yumuşak)
Katıksız düz ekmekler
Baharatlı ya da hurmalı dolgulu ekmekler
Kül içinde pişirilen tandır ekmekleri

Kül, yalnızca pratik bir pişirme ortamı değil; aynı zamanda “kutsal bir aroma”yı barındırıyordu. Kül üzerinde pişirilen ekmek, tanrılara sunulan en değerli yiyeceklerdendi.

Bugün de Anadolu’nun doğusunda, Irak’ta veya İran’da yapılan lavaş ve tandır ekmeği, bu zengin geleneğin bir mirası olarak yaşamaktadır.

EV FIRININDAN KAMUSAL SOFRAYA
Evlerde tandır ya da taş fırın bulunması artık sosyal bir norm haline gelmişti. Bu durum, kadının hem ev mutfağında hem de ritüel alanlarda üretici rolü üstlenmesine imkan tanıyordu. Öte yandan, özellikle Babil ve Ninova gibi büyük şehirlerde kamusal fırın alanları da gelişmişti.

Bunlar:
Mahalle fırınları – aynı anda birkaç ailenin ekmek pişirmesine olanak sağlardı.
Tapınmaya yakın toplu yemeklerin hazırlandığı mutfaklar – hem dinsel hem de kamusal işlevler üstlenirdi.
Bazı yerlerde, fırınlar pazara komşuydu; halk ihtiyaç duyduklarında burada hazır ekmek temin edebilirdi.
Bu mekanlar, sofranın kolektif bir ritüel olduğu anlayışını yansıtıyordu.