Hanuka’da neden latkes ve sufganiyot yenir I Latkes nedir I Sufganiyot nedir
Hanuka (Işıklar bayramı) kutlaması geldiğinde sofralar bambaşka bir hale bürünür. Takvimdeki her yaprak değişirken, mutfak alışkanlıkları da yeni bir ritme ayak uydurur. Bu bayramın menüsünü yönlendiren temel kelime ise Yağ.
Hanuka, geçmişte yaşanan bir mucizenin anısına düzenlenir. Tapınakta yalnızca bir gün yetecek kadar bulduğu kutsal yağın, günlerce süren mucizevi bir şekilde yanması… Bu nedenle Hanuka sofralarında fırın yerine tava ön plana çıkar; haşlama yerine kızartma yöntemi öne çıkar. Bu mutfak geleneğinin merkezinde ise iki simge yer alır: Latke ve Sufganiyot.
LATKES, YOKLUKTAN DOĞAN BİR KIŞ YEMEĞİ
Latkes kelimesi ilk bakışta aşina gelen bir isimdir. Rendelenmiş patates, soğan, yumurta ve unun birleşimi… Fakat bu basit malzemeler topluluğunun arkasında derin bir tarih yatar.
Latkes’in kökeni, Doğu Avrupa’nın uzun ve zorlu kışlarına dayanır. Patatesin yaygınlaşmasıyla, uygun maliyetli, tok tutan ve kolay bulunabilen bir besin olarak mutfaklarda yerini sağlamlaştırır. Yahudi toplulukları için latkes, hem ekonomik hem de sembolik bir değere sahiptir; az malzeme ile büyük anlamlar üretir.
Bol miktarda yağda kızartılan latkes, genellikle ekşi krema veya elma püresi ile sunulur; bu eşlikçiler, kızarmış yiyeceğin yoğunluğunu dengeleyen geleneksel tamamlayıcılardır.
SUFGANIYOT, ŞENLİK, TATLI VE PAYLAŞILAN
Eğer latkes Hanuka’nın ciddi yüzünü temsil ediyorsa, sufganiyot bayramın neşesidir. İçine reçel doldurulmuş, yağda kızartılmış bu yuvarlak hamur tatlısı; Avrupa’nın yüzyıllardır var olan kızarmış hamur geleneğinin Yahudi mutfağındaki yansımasıdır. Almanya, Polonya, Orta Avrupa ve Akdeniz bölgelerinde farklı isimler ve iç dolgularla karşımıza çıkar.
Sufganiyot’un cazibesi sadece tatlı olmasıyla sınırlı kalmaz; aynı zamanda kutlama atmosferi yaratır. Pudra şekeriyle kaplanması, içerisinden taşan reçel ve elde yenmesi… Tüm bu detaylar Hanuka’nın “karanlıkta ışık” temasını destekleyen küçük ritüellerdir.
Bu tatlı, bayramın çocuklarla, kalabalık sofralarla ve paylaşımın ön planda olduğu bir atmosferle birleştiğini simgeler.
Latkes ve sufganiyot, belirli bir ülkenin ya da mutfağın özel ürünü değildir. Bunlar; Doğu Avrupa’dan Akdeniz’e, Balkanlar’dan Kuzey Afrika’ya kadar uzanan ortak mutfak hafızasının parçalarıdır. Her evde tarif kendine özgü bir şekilde yorumlanır; bazı evlerde ince rendelenirken, bazı evlerde daha kalın kesilerek kızartılır, bazıları bol reçelli, bazıları ise sade tercih edilir.
Fakat değişmeyen tek şey vardır; yiyeceklerin yağda kızartılması. Çünkü Hanuka mutfağında yağ, yalnızca bir pişirme tekniği değil, aynı zamanda anımsamanın kendisidir.
Odatv.com
