Balık yemek D vitamini eksikliğini azaltıyor
Üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen Türkiye, balık türleri açısından oldukça zengin bir coğrafyaya sahip. Ancak kişi başına düşen balık tüketimi, dünya ortalamasının oldukça altındadır. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de kişi başına yıllık balık tüketimi sadece 8 kilogram iken, küresel ortalama 16 kilogram civarındadır. Peki, bu düşük tüketim oranına rağmen balığın sağlık açısından sağladığı faydalar nelerdir? Balık yemek, sadece damak zevkine hitap etmekle kalmayıp, aynı zamanda vücudumuz için önemli bir besin kaynağıdır. Gelin, balığın yararlarını daha detaylı inceleyelim.
BALIK TÜKETİMİNİN SAĞLIK ÜZERİNDEKİ YARARLARI
Balık, içeriğindeki besin ögeleri sayesinde son derece zengin ve vücuda pek çok fayda sağlayan bir besindir. En önemli yararları şunlardır:
- Omega-3 yağ asitleri
Özellikle yağlı balıklar yüksek oranda Omega-3 yağ asitleri içerir. Bu yağ asitleri, vücutta sentezlenemeyen ve dışarıdan alınması gereken esansiyel yağlardır. Omega-3’ün kalp sağlığı üzerinde pozitif etkileri vardır; kötü kolesterolü (LDL) düşürürken, iyi kolesterolü (HDL) artırmaya katkıda bulunur. Ek olarak, damar tıkanıklığına sebep olan inflamasyonu azaltır. Yapılan araştırmalar, Omega-3 yağ asitlerinin kalp hastalıklarını önlemede ve beyin fonksiyonlarını geliştirmede önemli rol oynadığını ortaya koymaktadır.
- Beyin sağlığını destekler
Balık, beyin fonksiyonları için kritik öneme sahip olan DHA (Dokosaheksaenoik Asit) adlı bir Omega-3 yağ asidini içerir. DHA, beyin hücreleri arasındaki iletişimde önemli bir rol oynayarak beynin gelişimine ve hafıza fonksiyonlarının korunmasına yardımcı olur. Düzenli olarak balık tüketmek, Alzheimer ve diğer nörolojik hastalıkların riskini azaltabilir. Özellikle yaşlı bireylerde balık tüketiminin zihinsel gerilemeyi yavaşlattığı bilinmektedir.
- Protein kaynağı olarak balık
Balık, vücudun ihtiyaç duyduğu kaliteli proteinleri sağlayan önemli bir besindir. Protein, kas gelişimi ve bağışıklık sisteminin desteklenmesi gibi birçok hayati fonksiyona sahiptir. Balık eti, kırmızı etler ve tavuk etine kıyasla daha kolay sindirilir ve vücut tarafından daha iyi emilir. Dahası, diğer hayvansal protein kaynaklarına göre daha az doymuş yağ içerdiği için tercih edilir.
- Cilt ve saç sağlığını destekler
Balık, barındırdığı Omega-3 yağ asitleri, protein ve vitaminler sayesinde cilt sağlığını olumlu etkiler. Ciltte oluşan iltihabı azaltarak sivilce ve egzama gibi cilt sorunlarının hafiflemesine yardımcı olabilir. Balık yağı, cildin nem dengesini korur, kırışıklıkların oluşumunu engeller ve cildin daha genç görünmesine katkıda bulunur. Omega-3 yağ asitlerinin saç sağlığı üzerinde de olumlu etkileri vardır; saç dökülmesini azaltır ve sağlıklı saç büyümesini destekler.
- D vitamini kaynağıdır
Özellikle somon, uskumru ve ton balığı gibi yağlı balıklar, D vitamini açısından zengindir. D vitamini, kemik sağlığı ve bağışıklık sistemi için hayati bir öneme sahiptir. Güneş ışığından yeterince D vitamini alınamayan kış aylarında, balık tüketmek bu önemli vitamini temin etmenin harika bir yoludur.
BALIK TÜKETİMİNİN TÜRKİYE’DEKİ DURUMU
Türkiye, üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen, kişi başı balık tüketiminde dünya ortalamasının oldukça altındadır. Yapılan çalışmalarda, Türkiye’de kişi başına yıllık balık tüketiminin sadece 8 kilogram olduğu belirtilirken, dünya genelinde bu rakam 16 kilograma yakın seyretmektedir. Bu durum, balığın sağlık üzerindeki yararlarından yeterince faydalanmadığımızı göstermektedir.
Balık tüketiminde düşük seviyenin nedenleri arasında düşük talep, yüksek fiyatlar ve halkın balık pişirme yöntemlerinin yeterince gelişmemiş olması yer almaktadır. Ayrıca, balığa ulaşım konusundaki problemler de etkili olabilmektedir. Fakat son yıllarda artan deniz ürünlerinin sağlık faydalarına dair bilinç, balık tüketimini teşvik eden bir unsur haline gelmiştir.
SAĞLIKLI BİR BALIK SEÇİMİ NASIL YAPILIR?
Balık alırken en önemli husus, taze ve kaliteli bir ürün seçmektir. Taze balığın özelliklerinden biri, etinin sıkı ve parlak olmasıdır. Ayrıca, taze balığın kendine has temiz ve hoş bir kokusu bulunur; kötü koku, balığın bozulduğunun göstergesidir. Balık eti, peçeteye temas ettiğinde düzgün bir şekilde yayılabiliyorsa, bu da balığın tazeliğinin bir işaretidir. Bu özelliklere sahip balıklar genellikle yüksek kalite olarak kabul edilir.
Balık seçerken dikkat edilmesi gereken diğer bir önemli nokta ise, balığın mevsiminde tüketilmesidir. Mevsiminde yenilen balıklar hem daha taze olurlar hem de daha uygun fiyatlarla alınabilirler. Türkiye’de en çok tüketilen balık türleri arasında hamsi, istavrit, levrek, çupra ve sardalya bulunmaktadır. Özellikle Karadeniz ve Marmara bölgelerinde hamsi ve istavrit yaygınken, Akdeniz ve Ege’de levrek ve çupra gibi daha büyük türler tercih edilmektedir.
Balık, vücut için son derece faydalı bir besin olmasının yanı sıra kalp, beyin, cilt ve genel sağlık üzerinde çok olumlu etkiler göstermektedir. Fakat Türkiye’de kişi başına düşen balık tüketiminde düşük seviyeler gözlemlenmektedir. Bu durumun nedenleri arasında alışkanlık, fiyat ve ulaşılabilirlik gibi faktörler yer alsa da; sağlıklı bir yaşam için balık tüketiminin artırılması gerekmektedir. Uzmanlar, haftada en az iki kez balık tüketiminin önemli olduğunu vurgulamaktadır. Dolayısıyla, balık tüketim alışkanlıklarımızı gözden geçirip bu sağlıklı besini daha sık sofralarımıza eklememiz büyük faydalar sağlayacaktır.
Odatv.com